Prawo nakłada bezwzględny obowiązek edukacji do 18. roku życia na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. Prawo oświatowe (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 900 ze zm.).
Wielu uczniów ukończy szkołę branżową I stopnia w wieku 17 lat, czyli jeszcze w trakcie podlegania obowiązkowi nauki. Do tego czasu to rodzice muszą zadbać, aby dziecko realizowało obowiązek nauki. Jeśli 17-latek nie będzie się uczył, rodzicom grozi grzywna.
Problem niepełnoletnich absolwentów szkół ponadpodstawowych
W odpowiedzi na interpelację poselską nr 34206 w sprawie obowiązku nauki osób, które ukończyły szkołę branżową w wieku 17 lat Ministerstwo Edukacji i Nauki udzieliło odpowiedzi, że obowiązek nauki trwa do ukończenia 18 roku życia. W związku tym po ukończeniu szkoły podstawowej na osoby niepełnoletnie nałożony jest konstytucyjny obowiązek nauki, który spełnia się przez:
- uczęszczanie do publicznej lub niepublicznej szkoły ponadpodstawowej albo
- realizowanie przygotowania zawodowego u pracodawcy w charakterze młodocianego pracownika.
W przypadku, gdy uczeń kończy branżową szkołę I stopnia przed ukończeniem 18. roku życia, może spełniać obowiązek nauki przez uczęszczanie:
- do branżowej szkoły II stopnia,
- na kwalifikacyjne kursy zawodowe
- do liceum ogólnokształcącego dla dorosłych (od klasy drugiej).
Branżowa Szkoła drugiego stopnia
W obecnym systemie po ukończeniu 3-letniej szkoły branżowej pierwszego stopnia można kontynuować naukę w szkole drugiego stopnia, aby uzyskać stopień technika, przystąpić
do matury, a nawet ukończyć studia wyższe.
Kwalifikacyjne kursy zawodowe
Kwalifikacyjny kurs zawodowy jest prowadzony według programu nauczania uwzględniającego podstawę programową kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego w zakresie kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie. Ukończenie kwalifikacyjnego kursu zawodowego umożliwia przystąpienie do egzaminu zawodowego w zakresie kwalifikacji nauczanej na tym kursie. Egzaminy zawodowe przeprowadzają okręgowe komisje egzaminacyjne. Kwalifikacyjny kurs zawodowy obejmuje zazwyczaj kilkaset godzin kształcenia teoretycznego i praktycznego. Kurs może być prowadzony w formie dziennej, stacjonarnej lub zaocznej.
Kwalifikacyjne kursy zawodowe prowadzone są przez:
- Jednostki organizacyjne systemu oświaty, tj. publiczne i niepubliczne: placówki kształcenia ustawicznego, centra kształcenia zawodowego, szkoły prowadzące kształcenie zawodowe: szkoła branżowa I stopnia, szkoła branżowa II stopnia, technikum, szkoła policealna.
- Podmioty spoza systemu oświaty (niepodlegające nadzorowi pedagogicznemu sprawowanemu przez kuratorów oświaty), tj.: instytucje rynku pracy działające na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia
i instytucjach rynku pracy, podmioty prowadzące działalność oświatową na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców, posiadające akredytację kuratora oświaty właściwego ze względu na siedzibę firmy.
Liceum ogólnokształcące dla dorosłych
Liceum dla dorosłych to liceum zaoczne – zajęcia odbywają się w weekendy, średnio co 2 tygodnie. To daje możliwość łączenia nauki z pracą zarobkową. Uczniowie przerabiają program taki sam jak obowiązuje w liceum dla młodzieży. Mają możliwość podejścia do matury. Program nauczania jest zgodny z podstawami programowymi MEN – tzw. podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły ponadpodstawowej. Prowadzone są zajęcia
z: języka polskiego, matematyki, fizyki, chemii, biologii, geografii, historii, historii i społeczeństwa, języka obcego, podstaw przedsiębiorczości oraz informatyki. Nauka w liceum zaocznym trwa od 3 do 4 lat w zależności od wcześniejszego wykształcenia, czyli 3 lata dla osób, które ukończyły szkołę branżową pierwszego stopnia i 4 lata dla pozostałych osób.
Po ukończeniu liceum dla dorosłych otrzymuje się świadectwo ukończenia szkoły średniej,
a także świadectwo maturalne w przypadku podejścia i zdania egzaminu dojrzałości.
Realizowanie obowiązku nauki osób, które ukończyły szkołę w wieku 17 l nauki kontroluje Wójt Gminy Miedźna
W przypadku ucznia, który po ukończeniu branżowej szkoły I stopnia nie podjął dalszej nauki, rodzice na żądanie wójta gminy na terenie której uczeń mieszka, są obowiązani informować
o formie spełniania obowiązku nauki przez dziecko i zmianach w tym zakresie.
Niespełnianie obowiązku nauki podlega egzekucji w trybie przepisów o postępowania egzekucyjnym w administracji.
Źródło:
- Odpowiedź z 29 czerwca 2022 r. na interpelację nr 34206 w sprawie obowiązku szkolnego osób, które ukończyły szkołę branżową
w wieku 17 lat do Ministra Edukacji i Nauki w sprawie nowych rozwiązań dotyczących ścieżki awansu zawodowego nauczycieli. - Ważne informacje o kwalifikacyjnych kursach zawodowych - Ministerstwo Edukacji i Nauki - Portal Gov.pl (www.gov.pl)
